Hér má bruðla með orð

 Hver einasta bók á skilið góða lesendur, eða alla vega einn góðan lesanda, sem tekur á móti verkinu af sanngirni, hugsar vandlega um það sem stendur í textanum, lifir sig inn í heim persónanna og mætir heiminum, sem einmitt þessi ákveðna bók býður upp á, með opnum huga. Þess vegna eru gagnrýnendur mjög mikilvægir. Þeir eru auðvitað ólíkir og misjafnir, en þeir sem eru bestir eru einmitt svona góðir lesendur. Þýðendur þurfa líka að vera mjög góðir lesendur, líklega er enn mikilvægara að þeir mæti textanum sem þeir eru að þýða með sem flest skilningarvit opin. Stundum þarf þýðandinn líka að kunna að rúnta um einhverjar ókunnar einstefnugötur og finna leiðir til að komast út úr furðulegustu botnlöngum. Þetta var ég að hugsa um áðan á meðan ég steikti fisk og hlustaði á beina útsendingu frá afhendingu sænsku Augustverðlaunanna. Í ár voru, ásamt fleirum, tilnefndir tveir mjög ólíkir höfundar sem ég hef þýtt mjög ólíkar bækur eftir, en þessar bækur þeirra sem voru tilnefndar í ár hef ég...

  Í gær hélt ég útgáfuboð í lokaðri bókabúð sem hafði orðið fyrir tölvuárás og verið skellt í lás. Það mættu samt margir og ég gat farið glöð að sofa í gærkvöldi. Í boðinu var ég spurð hvort ég væri ekki komin í frí. Það fannst mér skemmtilegt því að þó að mér finnist ég eiginlega ekki beinlínis vera í vinnu þá finnst mér ég aldrei eiga frí. Vegna þessarar spurningar ákvað ég samt að taka mér frí í dag frá því að skrifa útvarpsþátta- og sjónvarpsþáttahandrit, sem eru helstu verkefni mín þessa dagana. Ég get ekki afsakað mig með því að þykjast vera upptekin við kynningar á nýjum bókum mínum, þýðingu og smásagnasafni, ég er bókuð á tvo upplestra og alls ekki neitt annað. Þetta er aldeilis eitthvað annað en Eiríkur Örn Norðdahl sem þýtur umhverfis landið með posa og bókakassa og kynnir og selur nýju bókina sína og segist vera til í að mæta í viðtöl í næstu viku. Ég er auðvitað bara miklu latari en Eiríkur og svo er mér svakalega illa við að aka eftir þjóðvegum Íslands að vetrarlagi....

Á Bókmenntahátíð í Reykjavík í vor ræddi ég, í minglveislu, um Tove Ditlevsen við fremur ungan danskan útgefanda sem var gestur á hátíðinni. Hann sagði að honum fyndist gaman hvað Tove væri loks að ná út í stóra heiminn hátt í hálfri öld eftir andlát sitt. Hann sagði mér líka að þegar hann var að læra bókmenntafræði, sem var varla fyrir mjög löngu þessi maður er örugglega ekki orðinn fertugur, sagði prófessor sem kenndi honum einhver námskeið það vera dæmi um slæman bókmenntasmekk að kunna að meta Tove Ditlevsen. Hún var sögð banal og gamaldags og Nanna Mogensen sem er gagnrýnandi hjá Danmarks Radio sagði líka að bækur Tove Ditlevsen hefðu fyrir nokkrum áratugum verið afgreiddar sem „damelitteratur“ það þarf ekkert að útskýra hvað sá stimpill gerir fyrir bókmenntaverk. Tove Ditlevsen gaf út fyrstu bók sína, ljóðasafnið Pigesind árið 1939, þá var hún rúmlega tvítug og gift mörgum áratugum eldri manni, Viggo F. Møller, sem hún skildi síðan fljótlega við eins og sagt er frá í Gift , sem ...